Wystawy
-
10.05. – 24.08.
2019
-
17.05. – 22.08.
2019
-
15.03 – 6.05.2019
WIZERUNKI CHRYSTUSA W SZTUCE LUDOWEJ
Wystawa Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej prezentuje dzieła malarstwa i rzeźby ludowej o tematyce chrystologicznej, powstałe i funkcjonujące na terenie Górnego i Dolnego Śląska od końca XVIII do 1.poł. XX stulecia. Tworzyli je najczęściej samoucy, wiejscy stolarze lub małomiasteczkowi rzemieślnicy. Odbiorcami tej sztuki byli głównie mieszkańcy wsi, którzy otaczali kultem zakupione obrazy i rzeźby. Umieszczali je na przydrożnych krzyżach, w kapliczkach, w giblach (kapliczkach umieszczonych w szczytowych ścianach domów ) oraz w izbach.
Zobacz więcej
W tradycyjnej kulturze ludowej większość obrazów i rzeźb przedstawiała treści religijne. Postać Chrystusa była obok Maryi najbardziej czczona przez ludność wiejską.
Wzory do tworzenia swoich dzieł artyści ludowi czerpali najczęściej z prac malarzy profesjonalnych. Widywali je w kościołach i klasztorach. Źródłem ikonograficznym dla nich były także obrazki dewocyjne - masowo drukowane grafiki z XVI-XVII w.
Autorzy obrazów posługiwali się konturowym rysunkiem. Malowane postacie były pierwszoplanowe i wypełniały prawie całą powierzchnię obrazu. Najczęściej przedstawiano je płasko, nie zachowując odpowiedniej perspektywy. W malarstwie ludowym środki wyrazu były bardzo proste i schematyczne. Ważną częścią obrazu były motywy zdobnicze – na Śląsku zazwyczaj roślinne.
Wśród wielkiego bogactwa przedstawień chrystologicznych najczęściej w sztuce ludowej obrazowane były dwa wydarzenia z życia Jezusa – Boże Narodzenie oraz Męka i Śmierć Jezusa. Niewiele jest obrazów przedstawiających działalność Chrystusa.
Dzieciątko Jezus najczęściej ukazywano w scenerii stajenki betlejemskiej - leżące w żłobie w otoczeniu Maryi, Józefa, pasterzy i zwierząt. Podobna ikonografia małego Jezusa występowała w obrazach przedstawiających pokłon Trzech Króli, składających dary Nowonarodzonemu Dziecięciu. Są to przedstawienia wielopostaciowe, w których Jezus znajduje się w centrum.
W sztuce ludowej znane było jednopostaciowe przedstawienie Dzieciątka Jezus – Króla Wszechświata z kulą w rękach.
Motyw z dzieciństwa Jezusa pojawia się również na obrazach Ucieczka Świętej Rodziny do Egiptu, Ofiarowanie Pana Jezusa w świątyni, a także w wizerunku Świętej Rodziny z Nazaretu. Jezus uczący się zawodu cieśli przedstawiany jest ze św. Józefem i Maryją. Ikonografia Świętej Rodziny była częstym tematem w masowo drukowanych oleodrukach, które na przełomie XIX i XX w. wypierały tradycyjne malarstwo.
Najliczniejsze w sztuce ludowej są motywy pasyjne. Ludowa wyobraźnia koncentrowała się głównie na ostatnim tygodniu życia Jezusa. Na wystawie prezentujemy obraz Pożegnanie Jezusa z Maryją, współcześnie mało znany temat w sztuce inspirowany pismami apokryficznymi. Przedstawienia Ostatniej Wieczerzy wzorowane były przez twórców ludowych najczęściej na dziele Leonarda da Vinci. Kolejne etapy Męki Pańskiej prezentują sceny Chrystus w Ogrójcu, Biczowanie Jezusa, Ecce Homo, Chusta św. Weroniki i Ukrzyżowanie. Na XIX-wiecznych obrazach na szkle z Dolnego Śląska występują atrybuty Męki Pańskiej.
Częstym motywem zarówno w malarstwie jak i w rzeźbie ludowej jest Pieta. Scena pasyjna przedstawiająca martwego Jezusa na kolanach opłakującej Matki.
Jednym z ważniejszych na wystawie jest obraz Chrystus Boleściwy zwany Raciborskim. Miejscem kultu tego wizerunku jest kościół św. Jana Chrzciciela w Raciborzu - Ostrogu. Umieszczono na nim charakterystyczną sentencję Patrz Grześniku Com cierpiał zatwe nieprawości, Dałem bok mói Otworzyć Ku tobie zmiłości.
Chrystus Frasobliwy zwany na Śląsku Starośliwym– rzeźba najbardziej kojarzona ze sztuką ludową – również wiąże się z Męką Chrystusa. Dziś już mało kto wie, że jest to wyobrażenie umęczonego Jezusa czekającego na Górze Kalwarii na ukrzyżowanie.
Krzyż to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia tradycyjnego domu śląskiego. Na ekspozycji prezentujemy XIX-wieczne pasyjki – krucyfiksy, u stóp których umieszczano postać Maryi oraz krzyże z drewnianymi, rzeźbionymi postaciami Chrystusa.
Wśród wielu wyobrażeń Chrystusa występują obrazy związane z kultem Najświętszego Serca Jezusowego. Jest On przedstawiany z gorejącym sercem otoczonym cierniową koroną. Ten motyw stał się popularny w XIX w., kiedy papież Pius IX w 1856 r. zatwierdził kult w całym kościele katolickim. Na wystawie znajduje się obraz wykonany na perforowanym kartonie z haftowanym napisem: Słodkie Serce Jezusa Bądź moją miłością. 300 dni odpustu Pius IX 10. Grudnia 1868.
Wystawa Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej prezentuje zbiory Muzeum w Raciborzu oraz Muzeum Etnograficznego Oddziału Muzeum Narodowego we Wrocławiu.
-
8.02.2019 – 31.03.2019
REGIMENTY ŚLĄSKIE
Wystawę czasową ze zbiorów prywatnych Norberta Kozioła pod tytułem „Umundurowanie, wyposażenie i pamiątki pułkowe Śląskich Regimentów z lat 1870-1914” zawdzięczamy jego prawie półwiecznej pasji kolekcjonerskiej i próbie ratowania od zapomnienia pamięci o Kajzerowskiej Armii, w której musieli służyć nasi dziadkowie i pradziadkowie bez względu na swą narodowość czy poglądy polityczne.
Zobacz więcej
Wystawa w raciborskim Muzeum jest rozszerzoną, drugą wersją ekspozycji, prezentowaną w śląskich muzeach. Niewątpliwie będzie ona dużą atrakcją dla miłośników broni i barwy, a także innych osób zainteresowanych historią.
Na wystawę składa się ponad 30 manekinów ubranych w oryginalne mundury z epoki, włącznie z nakryciami głowy i ekwipunkiem takim jak: pasy, bagnety, szable itp. z prawie wszystkich miast garnizonowych Śląska.
W większości reprezentowane są pułki piechoty, ale nie brakuje też barwnej kawalerii (kirasjerzy, ułani, huzarzy czy dragoni), a także artylerii. Uwzględnione zostały również bataliony pomocnicze jak strzelcy, saperzy czy tabory.
Ponadto na wystawie zaprezentowano różnorodne pamiątki regimentowe jak kufle i fajki rezerwistów, fotografie i pocztówki z widokami koszar oraz inne artefakty związane z tym tematem.
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia tej wyjątkowej wystawy. -
7.12.2018 – 22.02.2019
FORTYFIKACJE ŚREDNIOWIECZNEGO RACIBORZA
Celem ekspozycji jest przedstawienie wyników badań archeologicznych prowadzonych podczas odkrywania reliktów fortyfikacji miasta Raciborza w ostatnich latach. Miejskie umocnienia obronne powstały pod koniec XIII w., a od wieku XVIII ulegały systematycznej likwidacji związanej z rozwojem terytorialnym miasta. Podczas wykopalisk archeologicznych udało się odkryć pozostałości Bramy Wielkiej, Bramy Odrzańskiej oraz kilkunastu fragmentów miejskich murów obronnych zbudowanych z cegieł gotyckich. Na wystawie zaprezentowana zostanie dokumentacja fotograficzna i rysunkowa z powyższych odkryć oraz pozyskane podczas tych prac zabytki ruchome (w tym militaria).
Zobacz więcej -
30.11.2018 r. – 31.01.2019 r.
ŚWIAT KOBIETY
Świat kobiety.
Zobacz więcej
Ślązaczka w rodzinie, kulturze i społeczeństwie (1850-1940).
Wystawa przygotowana przez Muzeum Wsi Opolskiej -
5.10.2018 – 21.10.2018
-
7.09-31.10.2018 r
-
27.07. – 30.09.
2018
OŚRODKI PIELGRZYMKOWE NA ŚLĄSKU
Wystawa „Ośrodki pielgrzymkowe na Śląsku” przedstawia dziewięć miejsc kultu religijnego położonych na Ziemi Raciborskiej lub leżących w jej pobliżu, także te do których pielgrzymowała najczęściej tutejsza ludność. Większość z nich nadal nawiedzają pątnicy, ale są i takie, o których mało kto wie, iż w przeszłości były celem pielgrzymek.
Zobacz więcej
Najbardziej znanym i najstarszym (1432 r.) sanktuarium pątniczym w powiecie raciborskim jest kościół Matki Bożej, gdzie czczony jest obraz Matki Bożej Raciborskiej. W 1723 r. wybudowano barokową świątynię, do której współcześnie przychodzi ok. 20 pielgrzymek zbiorowych. Wielu pątników przybywa to tej świątyni na odpusty, zwłaszcza 15. sierpnia w święto Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.
Na terenie Raciborza znajduje się kościół, do którego w przeszłości licznie podążali pielgrzymi – kościół św. Jana Chrzciciela na Ostrogu. W ołtarzu bocznym tej świątyni umieszczony jest cudowny obraz Chrystusa Bolesnego zwanego Raciborskim namalowany na desce. Jeszcze w XIX w. przychodziły do kościoła na Ostrogu procesje z okolicznych wsi, współcześnie ruch pielgrzymkowy ustał.
Ważnym ośrodkiem pątniczym w powiecie raciborskim jest drewniany kościół św. Krzyża w Pietrowicach Wielkich (1667 r.). Pielgrzymują do niego mieszkańcy okolicznych miejscowości zwłaszcza z okazji uroczystych odpustów 3 maja w święto Znalezienia Krzyża Świętego i 14 września święto Podwyższenia Krzyża Świętego. Do tej świątyni udają się także w wielkanocnej procesji konnej w Poniedziałek Wielkanocny.
W gminie Krzyżanowice, niedaleko Tworkowa znajduje się barokowy kościół św. Urbana z 1779 r. Co roku z okazji odpustu (najbliższa niedziela dnia patronalnego - 25 maja) przybywają tu z pieszą procesją mieszkańcy Tworkowa, Bolesławia oraz Czesi z Píšťa, Hulczyna, Hat’i i Šilheřovic.
Na obrzeżach Krzanowic stoi barokowy kościół św. Mikołaja (1744 r.). W dniu patronalnym tj. 6 grudnia organizowana jest procesja konna wiodąca od kościoła parafialnego św. Wacława do Mikołasza. Gospodarze modlą się o pomyślność w gospodarstwie i zdrowie dla swoich zwierząt.
W niedalekim Pszowie znajduje się bazylika mniejsza (1743-1747) z łaskami słynącym wizerunkiem Matki Bożej Uśmiechniętej. Do miejsca tego pielgrzymowali „nabożni niemieckiego, morawskiego i polskiego języka” z terenu Śląska i zachodniej Małopolski.
W diecezji opolskiej najbardziej znanym ośrodkiem pielgrzymkowym jest Góra Św. Anny (Annaberg) (ok. 1480 r.). W latach 1671-1673 kościół rozbudowali członkowie rodziny von Gaschin. Wokół sanktuarium rozciąga się Kalwaria licząca 26 kaplic Męki Pańskiej, 6 kaplic maryjnych i kaplicę św. Józefa.
W diecezji katowickiej największym ośrodkiem pątniczym są Piekary, w których cześć odbiera obraz Matki Bożej Piekarskiej. Pierwsza pielgrzymka do sanktuarium piekarskiego datowana jest na rok 1676. Od 1947 roku do Piekar przybywają tzw. pielgrzymki stanowe.
Wśród prezentowanych na wystawie ośrodków pielgrzymkowych najbardziej oddalona jest Częstochowa. Ikona Czarnej Madonny przywieziona została w 1382 r. Mieszkańcy Raciborza i okolic często nawiedzali jasnogórskie sanktuarium o czym świadczy duża liczba obrazów Matki Bożej Częstochowskiej wiszących w tutejszych domach. Do dziś Jasna Góra jest celem pielgrzymek z całej Polski. W tym roku z Raciborza wyruszy 42. piesza pielgrzymka do Częstochowy.
Na naszej ekspozycji prezentujemy stare fotografie i pocztówki ukazujące te cudowne miejsca i wizerunki w przeszłości, fotografie współczesne oraz dewocjonalia, wydawnictwa religijne, święte obrazy, które przywożono do domów jako pamiątkę z pielgrzymek. Wystawie towarzyszy bogaty materiał fotograficzny prezentujący pielgrzymki z 1. połowy XX wieku oraz współczesne. Zabytki pochodzą ze zbiorów Muzeum w Raciborzu. Ekspozycję uzupełniają współczesne pamiątki pochodzące od osób prywatnych.
-
6.07.-26.08.2018
-
25.05.2018 r.
-
20.04. – 27.06.2018
ZIEMIA RACIBORSKA. DAWNE MAPY – ŹRÓDŁA HISTORII.
Na wystawie przedstawiono około 40 map prezentujących m. in. cały Śląsk lub jego fragmenty, pochodzących z okresu od XVI do XX w. Są to głównie dzieła kartografów niemieckich, ale znajdą się też na ekspozycji przykłady prac pochodzących z innych krajów (m.in. Anglia, Włochy, Francja). Poza oryginalnymi zabytkami można również obejrzeć powiększenia fragmentów map z Raciborzem i jego okolicami. Wszystkie eksponaty pochodzą z zasobu Działu Historii Muzeum w Raciborzu.
Zobacz więcej -
9 marca – 7 maja 2018 r.
NIVEA JEST DOBRA NA WSZYSTKO
Wystawa ze zbiorów Wojciecha Mszycy, pasjonata i kolekcjonera z Katowic.
Zobacz więcej -
19. stycznia -17 marca 2018
-
27.10.2017 r. – 31.12.2017 r.
PRZYSTANEK PRL
Przystanek PRL to próba pokazania rzeczywistości minionej epoki, czasów, które należą już do historii. To nie jest apoteoza tego okresu, jest to przedstawienie obiektów nabierających wartości historycznej. W powszechnym rozumieniu nie są one zabytkami lecz z upływem czasu się nimi stają. Są świadectwem kultury materialnej, obyczajowości i rzeczywistości społecznej, kulturalnej i politycznej oraz estetyki.
Zobacz więcej
Na wystawie zaprezentowane zostały przedmioty najbardziej kojarzące się z tym okresem m.in. sprzęty gospodarstwa domowego, meble, użytkowane wtedy radia, gramofon, telewizor, aparaty fotograficzne i projekcyjne, rzemiosło artystyczne, szkło i ceramikę. Zaaranżowane zostało wnętrze pokoju z jego podstawowym wyposażeniem.
Uzupełnieniem ekspozycji muzealnej są związane z ówczesnym handlem numizmaty, kartki na żywność i wywieszki sklepowe oraz przedmioty z wyposażenia sklepów. Zaprezentowano także materiały propagandowe z tego okresu. Na licznych fotografiach ukazane zostało życie społeczne, kulturalne i polityczne Raciborza.
Poprzez część eksponatów starano się ukazać ówczesne, wysokiej klasy, wzornictwo przemysłowe (meble, przedmioty codziennego użytku) oraz przemyślane projekty (plakaty, okładki płyt gramofonowych, ceramika).
Przystanek PRL dla starszego pokolenia będzie wspomnieniem młodości, a dla młodszego możliwością poznania realiów życia w PRL-u.
Obiekty prezentowane na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum w Raciborzu, PSS Społem w Raciborzu oraz od osób prywatnych.
-
22 września 2017 r. g.17
DRUKI RACIBORSKIE
Wystawa ze zbiorów Muzeum w Gliwicach, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum w Raciborzu.
Zobacz więcej -
8 września 2017 g. 17
-
30.06.-31.08.
2017 r.Domasław – nekropolia arystokracji
Domasław - nekropolia arystokracji z wczesnej epoki żelaza (VIII - VI w. p n. e.)
Zobacz więcej
Wystawa przygotowana przez Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu.
Wystawa zaprezentuje nadzwyczajne rezultaty badań wykopaliskowych przeprowadzonych na ciałopalnym cmentarzysku w Domasławie (woj. dolnośląskie). Odkryć dokonano w czasie prac towarzyszących budowie obwodnicy Wrocławia w latach 2006 – 2008. Wykopaliska przeprowadził Zespół Badań Ratowniczych z wrocławskiego oddziału Instytutu Archeologii i Etnologii PAN pod kierunkiem prof. Bogusława Gedigi. Na wystawie eksponowane będą liczne ozdoby w postaci naszyjników, bransolet, szpil, przyborów toaletowych wykonanych z brązu, uzbrojenia – głównie mieczy i grotów. Rangę prezentowanej ekspozycji dodatkowo podnosi zbiór ceramiki malowanej liczący 320 sztuk, co czyni go największym w Polsce.
-
12 maja – 31 sierpnia 2017
-
maj – czerwiec 2017
WEHIKUŁ DLA WYOBRAŹNI
Jan Cybis (1897, Wróblin k. Głogówka – 1972, Warszawa)
Zobacz więcej
Wybitny polski malarz, urodzony we Wróblinie koło Głogówka na Opolszczyźnie. Studiował we Wrocławiu i w Krakowie, m.in. u Ottona Müllera, Józefa Pankiewicza i Józefa Mehoffera. Wraz z kolegami z krakowskiej akademii, współtworzył grupę kapistów – studentów Pankiewicza, którzy zawiązali „Komitet Paryski" i wyjechali do Paryża, aby tam kontynuować naukę malarstwa.
Od 1945 Cybis był profesorem warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W okresie powojennym odniósł znaczne sukcesy o znaczeniu europejskim - otrzymał prestiżową nagrodę Guggenheima, wystawiał swe prace w Europie i Ameryce. W 1965 roku w Muzeum Narodowym w Warszawie odbyła się wielka monograficzna wystawa jego prac.
Jan Cybis, reprezentując w malarstwie nurt zwany koloryzmem, zdołał wypracować sobie własny, łatwo rozpoznawalny styl – ekspresyjnie, grubo kładziona farba, bogata faktura i ciągłe dążenie do – jak mówił – kolorystycznego rozstrzygnięcia obrazu, to jego podstawowe wyróżniki.
Po śmierci Cybisa w grudniu 1972 roku, Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków ustanowił nagrodę jego imienia. Jest to obecnie najważniejsza nagroda za wybitne osiągnięcia w malarstwie przyznawana w Polsce.
